typisch Amerikaans: Thanksgiving

Het is geen toeval dat stone soup wordt gegeten in de periode vlak voor Thanksgiving. Oorspronkelijk was een dag die in Nederland bekend is als ‘Dankdag voor gewas en arbeid’, een oogstfestival. Inmiddels is het algemener dan dit een dag om te denken aan datgene voor wat en aan diegene voor wie je dankbaar kunt zijn: count your blessings, zou je kunnen zeggen.
Het typisch Amerikaanse hierbij is ook dat dit alleen op deze ene dag schijnt te gebeuren; de rest van het jaar zijn Amerikanen over het algemeen (!) bezig met het vergaren van meer, meer en nog meer, zijn ze vooral aan het consumeren. Dit zeiden ook degenen met wie we tijdens het diner aan tafel zaten.

Thanksgiving is een van de weinige dagen waarop vrijwel alle Amerikanen vrij zijn. Een wonderlijke ervaring. Ik moest ’s ochtends nog even naar een supermarkt en fietste over vrijwel verlaten straten, langs gesloten winkels. Bijna surrealistisch, zo’n kalmte in een omgeving waar op andere dagen de winkels minstens tot 9 uur ’s avonds open zijn, en vaak nog langer.

Al een tijd geleden waren wij uitgenodigd door een Amerikaans stel om Thanksgiving bij te vieren. We kennen hen niet goed, en dat maakt het des te bijzonderder.
Hun uitgangspunt is dat niemand met Thanksgiving alleen zou moeten zijn. Zij zijn begonnen om vrienden uit te nodigen in het eerste jaar dat ze in deze omgeving woonden, ver weg van hun familie aan de andere kant van het land.
Een week voor Thanksgiving zijn we met ons allen, zij met hun zoontje en wij met ons vieren, naar een boerderij geweest om wat tijd met elkaar door te brengen. Het was erg leuk. Stephanie is geschiedenislerares en weet veel te vertellen over hoe het kan dat het nu is zoals het is, in Amerika, en over interne volksverhuizingen bijvoorbeeld en (anti)apartheidsbewegingen – een thema dat met deze verkiezingen weer actueel werd.
Er waren knutselactiviteiten waar Tjerk en Hidde nog aan meegedaan hebben: van een denne-appel en pijpenragers en oogjes en stukjes papier, een kalkoen maken. En dat gaat heel makkelijk, erg leuk. Hidde had op de pre-school ook een kalkoen gemaakt, op een papieren bordje, met daaronder de tekst ‘happy thanksgiving 2008’ (dat had een juf geschreven). En ook dat was erg leuk gedaan: verf op de hand, de hand op het bordje, onder de duim werden van die lange rode flappers geschilderd en zo werd de duim de nek en het hoofd, en op de vingers werden kleine veertjes geplakt.

Stephanie en Joe zouden het diner verzorgen, wij hoefden alleen toetje of wijn mee te nemen. Omdat alle anderen toetje meenamen, kozen wij voor de wijn, waarvoor we een paar weken geleden al waren begonnen te proeven.

Thanksgiving is altijd op de vierde donderdag in november, dit jaar dus op 26 november. Tijdens het Thanksgiving diner zaten we met in totaal dertien volwassenen aan twee lange tafels die tegen elkaar aan waren geschoven, ernaast een klein tafeltje met vier kinderen. In de keuken stonden de schotels: een enorme kalkoen, een schaal met stuffing, cranberry-saus en iets met boontjes met broodkruimels er overheen, en mashed potatoes – alles geheel volgens de traditie.

Wat ons opviel was dat degenen die in de keuken hadden opgeschept, meteen begonnen te eten toen ze weer aan tafel zaten, zo anders dan in Nederland waar we op elkaar wachten om gezamenlijk de maaltijd te beginnen. Na een tijdje hield Joe’s vader een korte speech, waarin hij zijn dankbaarheid uitsprak om met iedereen, en in het bijzonder zijn kinderen, schoondochter en kleinkind, aan tafel te zitten.

Behalve wij was er een stel uit Korea dat hier al een paar jaar woonde, een Duitser (Boris), een Bulgaar, de ouders van Joe, zijn zus en haar roommate – een Indische-Amerikaanse, en een Japanse. Het zijn vrienden van Joe die hij tijdens zijn studie aan Stanford heeft ontmoet, en partners.
Joe en Stephanie zijn joods. Joe is volgens mij al een paar generaties Amerikaan. De ouders en grootouders van Stephanie zijn destijds gevlucht uit wat vroeger Polen was; de familieleden die daar achtergebleven zijn, zijn vermoord.
Zo blijkt maar weer dat er geen echte Amerikanen zijn. De meesten weten precies waar ze vandaan kwamen, hoeveel procent van hun bloed, welke nationaliteit heeft. En tegelijkertijd lijkt iedereen ontzettend goed aangepast en ingeburgerd.

Een zeer bont gezelschap dus, met wie we een zeer aangename en vooral ook erg leuke avond hebben gehad.

typisch Amerikaans: Stone Soup

Het verhaal over stone soup dat ik gelezen heb is een van de varianten. Het is een oude Franse legende en die gaat als volgt:
Een paar soldaten die net van de oorlog komen en onderweg naar huis zijn – lopend natuurlijk, het speelt in de tijd van ‘er was eens’ – zijn hongerig en moe. Ze zien een dorpje waar ze eten en onderdak willen vragen.
De dorpelingen zien hen aankomen en verstoppen al hun eten; ze willen het voor zichzelf houden.
De soldaten kloppen bij elk huis aan en krijgen overal te horen dat het eten op is, met diverse uitvluchten: zieke vader, zoveel kinderen, oogst mislukt, enzovoort. Ze overleggen even op het dorpsplein. Dan vragen ze of iemand een grote pan voor hen te leen heeft en die met water wil vullen, want ze hebben besloten stone soup te maken. De nieuwsgierige dorpelingen brengen een met water gevulde grote pot en blijven staan, in afwachting.
De soldaten zetten de pot op het vuur dat ze midden op het dorpsplein hebben gemaakt en leggen er twee schoongeboende keien in. ‘Eigenlijk moet er peper en zout in soep’ en daar komt een dorpeling met de kruiden. De andere soldaat mompelt dat wortels lekker zouden zijn, al waren het er maar drie of vier, en een andere dorpeling brengt een handvol wortels. Een soldaat zegt dat wat vlees ook goed zou smaken, maar dat hij de dorpelingen natuurlijk niets kan vragen wat ze niet hebben.
Er komt vlees, er komen nog meer groenten, aardappelen, en kruiden; elke dorpeling brengt iets van zijn voorraad voor de soep. De soldaten zeggen dat de koning, die hen onlangs nog had gevraagd om deze soep te maken, het een vorstelijk maal zou vinden.
De dorpelingen kijken elkaar aan en glunderen.
De soldaten kondigen aan dat de soep klaar is en nodigen de dorpelingen uit om kommen te halen en van de soep mee te eten.
Na een heerlijke maaltijd die ze in vriendschap nuttigen bedanken de dorpelingen de soldaten voor de wijze les die ze geleerd hebben. En voor het recept om uit stenen, een soep te maken, zodat ze nooit meer honger zullen lijden.

We hebben eerst op vrijdag 21 november stone soup gegeten op Tjerk z’n school. Op donderdag brachten alle kinderen een ingrediënt mee dat we opgekregen hadden (op Tjerk’s briefje stond een in stukjes gesneden aardappel) en toen hebben ze alles in de pan gedaan en de soep zachtjes opgezet, op een comfoortje in de klas. Op vrijdag, halverwege de ochtend, was het eerst de beurt aan enkele moeders om de lunchtafels te dekken en alles klaar te zetten voor de maaltijd. De kinderen kwamen met de soep naar buiten.
Eerst hebben alle first grade-kinderen gezamenlijk liedjes gezongen en een stone soup-gedicht voorgedragen. Dat ging over wat je allemaal in de soep kunt doen en dat je het maakt van vriendschap.

De week erna op dinsdag mocht Hidde een zelfgekozen ingrediënt mee naar de pre-school nemen. Hij wilde kleurtjespasta en broccoli in de soep doen. Tjerk ook, dus dat werd van beide een dubbele portie.
De kinderen hebben geholpen met het snijden van de groente en aardappels voor de soep en om alles in de pan te doen. Op woensdag 26 november was het Stone Soup Lunch op de pre-school. We zaten met ons allen aan een lange tafel, waar een papieren kleed op lag dat helemaal was versierd door de kinderen van de pre-school, met alle kleuren verf van de regenboog.
Er werd weinig gegeten en des te meer buiten gespeeld.

Die woensdag had Tjerk al vrij van school; het was Thanksgiving Holiday.

Nederlandse roots van Obama

AMSTERDAM -  Zou de aankomend president van Amerika eerst nog Ierse roots hebben, een andere zoektocht naar de stamboom van Barack Obama leidt naar... Nederland. Een verhaal dat de ronde doet over de roots van Obama voert ons terug naar Friesland en wel naar het geslacht Obbema, een bekende sportersfamilie. Dat ontdekte stamboomonderzoeker Koen Verhoeven.

Obama zou een achterneef zijn van de elfstedentochtrijder Liewe Obbema en de kaatser Siebe Obbema. De oudoom van Liewe was Jelle Obbema. Deze vertrok rond 1870 naar Kenia om te handelen in pepermuntolie. Hij zou één van de grondleggers worden van de King pepermuntfabriek. Dat meldt de website Historien.nl.

Oudoom Jelle was niet alleen verzot op pepermuntolie, hij was ook gek op vrouwen: zwarte vrouwen. Naast zijn werk als handelaar had hij talloze affaires. De kinderen die de rokkenjager verwekte droegen zijn naam. En Obbema werd op zijn Keniaans al snel uitgesproken als Oobema en in Amerika is dat, inderdaad, Obama.

‘Ja wy kinne’

Een zoon van de vrouwenversierder heette Sjoerd-Bark. Een Friese dubbelnaam, maar de gelijkenis met Barack is duidelijk. Op het familiewapen van de Obbema’s prijken twee leliebladen en een kaatsbal tegen een gouden achtergrond. En, dit is misschien wel de meest opmerkelijke vondst, onder het wapen prijkt de Friese leus ‘Ja wy kinne’. De link met Obama's campagneleus ‘Yes we can’ is snel gelegd.

[Okay, eerlijk is eerlijk] Te vroeg juichen moeten de Friezen niet. Het verhaal van de Nederlandse roots van Obama zou begonnen zijn bij de Volkskrant en is volgens deskundigen een hoax...

presidentsverkiezingen 2008!

Wow, wat een avond! De hele middag al de radio aan, voor zover mogelijk. De voorlopige uitslagen leken hoopvol, maar er waren nog veel staten waar het stemmen nog in volle gang was. Vanavond kwam al heel snel de speech van opa McCain waarin hij zijn verlies toegaf en gracieus Obama feliciteerde. Ik wilde een fles wijn openmaken om het te vieren maar had geen zin om het in m'n eentje te doen en heb de buren gebeld om te vragen of ik met hen een glas kon drinken om te proosten op de overwinning. De buurman zei dat ik welkom was en zo toog ik met de wijn onder m'n arm naar de overkant. Toen we nog maar heel even hadden gesproken vertelde hij dat hij op McCain had gestemd. Hm, ik voelde me een beetje vervelend. De buurvrouw kwam en we lachten er om. Wat J met McCain bond bleek de gezamenlijke militaire achtergrond, de buurman heeft een paar jaar bij de marine gezeten. De buurvrouw heeft een Obama-bumpersticker, net als half Silicon Valley. Ik ken verder helemaal niemand die McCain heeft gestemd. We hebben uiteraard naar de speech van Obama gekeken en geluisterd. Wat bijzonder om hier zo'n historische verkiezing mee te maken.

Overal waar ik vandaag kwam waren de verkiezingen absoluut een gespreksonderwerp.
Inmiddels begrijp ik beter dat volwassen Amerikanen met vlaggetjes zwaaien, buttons en t-shirts van de kandidaat dragen op wie ze stemmen.

De kiezers konden vandaag bovendien op meer dan tien andere onderwerpen stemmen, waarvan de belangrijkste wat mij betreft was of het homohuwelijk, onlangs gelegaliseerd in California, mag blijven. Daarover zijn de meningen verdeeld. Andere onderwerpen waren een hoge-snelheidstrein van San Francisco naar Los Angeles en groene energie.

De eerste zwarte president van Amerika. De voorlopige uitslag is 51% voor Obama en 49% van de stemmen voor McCain, dat verschil is klein. Het verschil tussen het aantal kiesmannen is indrukwekkend groot: 338 voor Obama en 156 voor McCain. Nogmaals, dit is een tussentijdse uitslag, als je dit leest is de definitieve uitslag al bekend.
Hoe dan ook: het is absoluut historisch dat Amerika een zwarte president heeft gekozen.
Yes we can. Change. Hope.

Tussentijdse uitslag van de stemming rond het homohuwelijk in California lijkt te wijzen op 'ban on gay marriage'. Dit geeft wat mij betreft een interessant en intrigerende tegenstelling aan in de Amerikaanse cultuur: natuurlijk moet iedereen recht houden op een wapen, en trouwens ook het recht om iemand neer te schieten die ongevraagd op je erf komt -zoals een Japanse student onlangs overkwam, die alleen maar de weg wilde vragen. Helaas is hij nu dood- maar we verbieden anderen om te trouwen met degene van wie ze houden.
Wonderlijk vind ik dat, de ultieme tolerantie die spreekt uit 'het recht op het najagen van geluk' voor iedereen. Maar dan alleen als je aan bepaalde voorwaarden voldoet, kennelijk. Alle varkens zijn gelijk, behalve sommige varkens.
Stel dat ze zouden zeggen: we verbieden blanken om met zwarten te trouwen. Of: mensen met een handicap mogen helemaal niet trouwen, maar wel relaties aangaan. Kennelijk is discriminatie wel toegestaan wanneer het om homo's en lesbiennes gaat.

Toevoeging op 6 november: deze ballot is inmiddels gesprek van de dag. Iedereen die ik hier spreek is geschokt dat 'California' tegen gestemd heeft, of eigenlijk voor (namelijk voor het voorstel om het homohuwelijk te verbieden). Het schijnt dat de voor- en tegenstanders van deze maatregel zoveel geld aan hun campagnes hebben besteed (70 miljoen dollar), dat de bedragen alleen overtroffen werden door de campagnes die de presidentskandidaten hebben gehouden.

Er is inmiddels wel weer een soort hoopvolle stemming, samen natuurlijk met de teleurstelling. En uiteraard gaan de acties voor echt gelijke rechten voor echt iedereen, door.

Oh, en wanneer fietsers betrokken zijn. Officieel moeten automobilisten hier 4 foot (120 cm) afstand houden van fietsers. De meesten doen dit keurig, sommigen gaan zich raar gedragen. Ze halen ons bijvoorbeeld in vlak voor een stop en dat betekent dat we soms (bijna) worden afgesneden. Een paar keer haalden automobilisten ons in door links langs een kleine rotonde te rijden. En af en toe worden we veel te dicht gepasseerd. Dit gebeurde Erwin ook een keer terwijl hij twee jongens in de fietskar had. Hij sprak de bestuurder, die een paar meter verderop voor het rode stoplicht stond te wachten, er op aan en die zei dat Erwin gek was om op die betreffende straat te gaan rijden, veel te gevaarlijk. Huh?
De school van Tjerk zou in oktober een Walk & Bike to School Day houden. Dat hebben ze afgezegd omdat het te gevaarlijk is. Er waren namelijk klachten binnengekomen van automobilisten over fietsers die naast elkaar fietsen terwijl dat verboden is, die verzuimen om drie tellen stil te staan bij een stop-kruising en die nog iets doen wat wij ook altijd doen. We moeten ervoor waken dat het geen situatie van automobilisten tegen fietsers wordt. We hebben zoveel mogelijk fietsers gevraagd om een mailtje te sturen om te vragen om deze dag juist wel door te laten gaan, omdat we het belangrijk vinden dat onze kinderen leren fietsen en dat dit daarvoor de juiste leeftijd is en omdat we onze kinderen willen laten kennismaken met andere vervoersmiddelen dan alleen de vieze auto.
Afgelopen vrijdag was het Halloween en het miezerde. Ik heb nog nooit zoveel auto's naar school zien rijden. Het was doodeng, zeker met al die hoge, grote, zware suv's vlak naast ons. Wat ons betreft een duidelijk argument om het lopen en fietsen naar school te promoten omdat het zo duidelijk maakte dat veel auto's de situatie op de weg heel onveilig maakt. Voor de school en de automobilisten was dit juist een extra argument om te zeggen dat het te gevaarlijk is om te fietsen, met al die auto's op de weg.

Rare jongens, die Amerikanen.
Hele aardige, hartelijke, behulpzame, rare jongens! en meisjes.